Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Cerfuei(-de-Villard)
Chaerophyllum villarsii
Apiaceae Umbelliferae
Nom en français : Cerfeuil de Villard.
Descripcioun :Lou cerfuei-de-Villard fai parti dóu group hirsutum, sensus lato. Se rescontro en mountagno dins li relarg umide. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume soun cousin, Chaerophyllum hirsutum, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Pèr lou bèn destria, fau regarda li fueio que li proumiero divisioun (proche dóu pecou) soun mai pichoto que lou soubre de la fueio. Peréu lis estile soun mens long.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-de-Villard soun manjadisso. De li faire couire fai disparèisse l'asprun.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Bos fres
- Prado umido
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Chaerophyllum villarsii W.D.J.Koch, 1837